कीभ, १२ जुन २०२४ – युक्रेन र रूसबीचको दीर्घकालीन द्वन्द्व समाधानका लागि गरिएको युद्ध विराम प्रयास पुनः विफल भएको छ। दुई देशबीचको सीमा क्षेत्रमा जारी हिंसात्मक संघर्षले शान्ति स्थापना गर्नका लागि गरिएका प्रयासहरूलाई निष्फल बनाइदिएको छ। युक्रेनको पूर्वी क्षेत्रहरूमा, विशेष गरी डोनबास क्षेत्रमा, गोलीबारी र आक्रमणहरू जारी रहेका छन्, जसले हजारौं नागरिकको जीवनलाई असुरक्षित बनाएको छ।
पछिल्लो युद्ध विराम प्रयासलाई अन्तर्राष्ट्रिय समुदायले सकारात्मक रूपमा लिएको थियो। यो प्रयास संयुक्त राष्ट्रसंघ, यूरोपेली संघ, र अन्य प्रमुख देशहरूको पहलमा भएको थियो। युक्रेनी राष्ट्रपति भोलोदिमिर जेलेन्स्की र रूसी राष्ट्रपति भ्लादिमिर पुटिनबीचको वार्ताले केही समयका लागि आशा जगाएको थियो। तर, यी वार्ताहरूले दीर्घकालीन शान्ति स्थापना गर्न सकेनन्।
युक्रेनका रक्षा मन्त्रालयका प्रवक्ताले भने, “हामीले युद्ध विरामको पूर्ण पालन गर्न चाह्यौं, तर रूसी सेनाहरूले निरन्तर आक्रमण गरिरहे। हामीले हाम्रो देशको रक्षा गर्नुपर्ने बाध्यता छ।” उनले थपे, “हाम्रो प्राथमिकता शान्ति हो, तर हामीले हाम्रो सार्वभौमिकता र भौगोलिक अखण्डताको रक्षा गर्न कुनै पनि कदम उठाउन पछि पर्ने छैनौं।”
रूसले पनि युक्रेनलाई युद्ध विराम उल्लङ्घनको आरोप लगाएको छ। रूसी रक्षा मन्त्रालयका प्रवक्ताले भने, “युक्रेनी सेनाले हाम्रो सीमा क्षेत्रमा उक्साउने गतिविधिहरू गरेको छ। हामीले केवल आत्मरक्षा गरेको हौं।” उनले युक्रेनमाथि अन्तर्राष्ट्रिय समुदायलाई भ्रममा पार्न प्रयास गरेको आरोप लगाए।
यस युद्ध विराम प्रयासको विफलताले युक्रेनका नागरिकहरूको पीडालाई अझै गहिरो बनाएको छ। डोनबास क्षेत्रका हजारौं मानिसले आफ्नो घरबार छोड्न बाध्य भएका छन्। युद्धको कारणले विद्यालय, अस्पताल, र अन्य सार्वजनिक सेवाहरू बन्द भएका छन्, जसले मानवीय संकटलाई अझ गम्भीर बनाएको छ।
मानवीय सहायता संस्थाहरूले यस क्षेत्रमा राहत सामग्री वितरण गर्न कठिनाइ भोगिरहेका छन्। रेड क्रसका एक प्रतिनिधिले भने, “हाम्रो टोलीले युद्ध प्रभावित क्षेत्रहरूमा पुग्न सकिरहेको छैन। हामीले नागरिकहरूको जीवन रक्षा गर्न तत्काल सहायता आवश्यक छ, तर हिंसात्मक वातावरणले हामीलाई काम गर्न बाधा पुर्याइरहेको छ।”
अन्तर्राष्ट्रिय समुदायले युद्ध विरामको विफलताप्रति गहिरो चिन्ता व्यक्त गरेको छ। संयुक्त राष्ट्रसंघका महासचिव एन्टोनियो गुटेरेसले दुवै पक्षलाई संयमित रहन र पुनः वार्ता प्रक्रियामा सहभागी हुन आह्वान गरेका छन्। उनले भने, “हिंसा र संघर्षले कुनै पनि पक्षको हितमा छैन। हामीले शान्तिपूर्ण समाधानका लागि निरन्तर प्रयास गर्नुपर्छ।”
यूरोपेली संघका प्रतिनिधिहरूले पनि युद्ध विरामको विफलतालाई दुखद् भनेका छन्। यूरोपेली संघका विदेश नीति प्रमुख जोसेप बोरेलले भने, “हामीले दुवै पक्षलाई शान्ति स्थापनाका लागि जिम्मेवार बन्न आग्रह गर्दछौं। यो युद्धले केवल विनाश र पीडा ल्याउँछ।”
अमेरिकी विदेश मन्त्रालयले पनि युद्ध विरामको विफलताप्रति चिन्ता व्यक्त गर्दै दुवै पक्षलाई पुनः वार्ताको टेबलमा फर्कन आग्रह गरेको छ। अमेरिकी विदेशमन्त्री एन्टोनी ब्लिङ्केनले भने, “हामीले दुवै पक्षलाई शान्तिपूर्ण समाधानका लागि समर्थन गर्न तयार छौं। हिंसा र संघर्षले कुनै समाधान ल्याउँदैन।”
यसबीच, युक्रेनका राष्ट्रपति जेलेन्स्कीले देशवासीलाई आश्वासन दिएका छन् कि उनीहरू शान्ति स्थापनाका लागि प्रतिबद्ध छन्। उनले भने, “हामीले हाम्रा नागरिकहरूको सुरक्षाका लागि कुनै पनि प्रयास गर्न पछि पर्ने छैनौं। शान्ति हाम्रो मुख्य उद्देश्य हो, तर हाम्रो सार्वभौमिकताको रक्षा गर्नु पनि हाम्रो कर्तव्य हो।”
रूसका राष्ट्रपति पुटिनले पनि शान्ति स्थापनाका लागि प्रयास जारी राख्न प्रतिबद्धता व्यक्त गरेका छन्। उनले भने, “हामीले शान्तिपूर्ण सहअस्तित्वको लागि काम गर्नुपर्छ। दुवै पक्षले आपसी सम्मान र समझदारीका साथ विवाद समाधान गर्नुपर्छ।”
युक्रेनमा जारी यो द्वन्द्वको समाधानका लागि अन्तर्राष्ट्रिय समुदायले अझै धेरै प्रयास गर्नुपर्ने देखिन्छ। वार्ता र संवादमार्फत् शान्ति स्थापनाका लागि दुवै पक्षले जिम्मेवार भूमिका निभाउन आवश्यक छ। यस द्वन्द्वको समाधानले मात्र युक्रेनका नागरिकहरूलाई स्थिरता र सुरक्षा प्रदान गर्न सक्छ। अबको चुनौती भनेको यी युद्ध विराम प्रयासहरूलाई सफल बनाउन र दिगो शान्ति स्थापना गर्न हो।